άρθρο από Τζένη Παπαδάτου

Ο Σπύρος Κολυβάς είναι από τους καλλιτέχνες που δείχνουν στο θεατή ακριβώς αυτό που θέλουν: Σε ένα πρώτο επίπεδο βλέπουμε την ομορφιά ενός τοπίου όπως την είδε ο ίδιος.  Σε ένα δεύτερο επίπεδο ο θεατής οδηγείται στα μονοπάτια της φαντασίας του καλλιτέχνη, έχοντας όμως την ελευθερία να πλάσει τη δική του ιστορία. 

Πώς να μην μπορεί  κανείς να ταξιδέψει;  Η γραφή του καλλιτέχνη  είναι ρευστή, παίζοντας σε γαλήνιες αποχρώσεις του καφέ, του ώχρα και του μπλε.

Ενώ με μια πρώτη ματιά βλέπει κανείς ένα ήρεμο τοπίο, πίσω από μια βάρκα, μέσα από τη θάλασσα ή από μια μεριά του ουρανού ξεπροβάλλουν σκιές - φιγούρες.  Αυτές οι σκιές έχουν κάτι πού διακόπτει εκείνη την αρχική ηρεμία που νιώθει κανείς ρίχνοντας μια πρώτη ματιά σε κάθε πίνακα του Κολυβά.  Είναι ίσως αυτές οι σκιές μια προσπάθειά του να τοποθετήσει τον εαυτό του,  ή και τον ίδιο τον θεατή, μέσα στον πίνακα και να τον κάνει μέτοχο και συνένοχο αυτής της μαγείας που λέγεται τέχνη;

Αυτή η αντίθεση μεταξύ ηρεμίας και απροσδιόριστης ανησυχίας είναι σταθερό σημείο αναφοράς στα έργα του καλλιτέχνη: ο ήρεμος ουρανός συχνά βρίσκεται δίπλα σε μια θάλασσα που κρύβει μέσα της σημάδια απειλής.

Ο επιτυχημένος καλλιτέχνης χρειάζεται πάντα ένα ξόρκι, μια μαγική συνταγή που θα κάνει τον θεατή να κοιτάξει τον κάθε πίνακά του μια δεύτερη και μια τρίτη φορά.  Ο Κολυβάς το καταφέρνει αυτό με πολλούς τρόπους.  Ένας από αυτούς είναι ότι όλα είναι εκεί, μπροστά σου, αλλά κάποια στοιχεία δεν είναι ξεκάθαρα.  Νιώθει κανείς ότι βλέπει τις εικόνες αυτές μες στην ομίχλη, ίσως πίσω από ένα θολό παράθυρο ή μέσα σ’ένα όνειρο.  Όλα τα στοιχεία είναι εκεί μπροστά σου.  Θα μπορούσες να δώσεις ταυτότητα και όνομα σε όλα.  Κι όμως, την ίδια στιγμή νιώθεις ότι εάν προτάξεις το χέρι σου, όλα αυτά τα στοιχεία θα χαθούν.

Μια υπενθύμιση ότι ακόμη και η απόλυτη ομορφιά είναι παροδική;

Τζένη Παπαδάτου

Ιστορικός τέχνης